orxanulfanov @ hotmail.com

Ey benim Rusya/Kabrdino- Balkarya’da yaşayan Bilor x(h)alam bugün sizin torununuz mu oldu gözünüz aydın o artık DATÜB tüzüğünün 7. Maddesinin 1. Bendindeki ‘’ Dünya Ahıskalı Türkler Birliğine, 1944 yılında Gürcistan’dan sürülen Ahıskalı Türkler ve onların nesillerinin hepsi birliğe doğuştan (doğal) üyedir’’ ifadesine esasen DATÜB’ün doğal üyesidir. Hem de DATÜB’e delege bir nevi millet vekili seçiyor. Azerbaycan’daki Beğzede dede üzülme senin daha 18 yaşını doldurmamış torunun da doğal üyedir ve o da delege seçiyor. 15 Kasım 1944 Sürgünü ’ne maruz kalan tüm Ahıska Türkleri hepinizi reşit olmayan yani 18 yaşından küçük çocuklarınız da doğal üye ve onlar da delege seçiyor. Hatta hepiniz delege seçiyorsunuz. Peki, sizin bundan haberiniz var mı? Ya da en önemlisi bunun yasal, hukuki bir tarafı var mı? Soracak olursanız yoktur. Yani özetle siz sözde üyesiniz özde ise yoksunuz.

İsterseniz bir sürü uğraştan sonra elde ettiğimiz lakin DATÜB resmi internet sitesinde yayınlanan ve bir hafta sonra kaldırılan tüzük üzerine biraz konuşalım. DATÜB tüzüğünün 8. Maddesinde diyor ki: ‘’ Birliğin üç üyeliği vardır’’ ve bu maddenin 1-ci,2-ci,3-cü bendinde üyelikleri Doğal Üye, Asli Üyelik, Onursal Üyelik diye sıralıyor.  Yani özetle DATÜB’ ün Doğal Üye, Asli Üyelik ve Onursal Üyelik diye üç tür üyeleri vardır. Bu tüzüğe esasen Onursal üyelerin seçim hakları yoktur. Peki, bu üyeler neyi seçiyor? Üyeler delegeleri seçiyor. Delegeye daha iyi anlaşılması için millet vekili de diyebiliriz. Peki, bu delegeler ne yapıyor? Delegeler bir araya gelerek DATÜB Başkanını seçiyor ve aynı zamanda DATÜB Genel Kurulunu oluşturuyor.

Tüzükte Doğal Üyeyi aynen şu şekilde tarif ediyorlar: ‘’Dünya Ahıskalı Türkler Birliğine, 1944 yılında Gürcistan’dan sürülen Ahıskalı Türkler ve onların nesillerinin hepsi birliğe doğuştan üyedir’’. Yani özetle 1944 yılında Ahıska’da sürülen tüm Ahıska Türkleri DATÜB’e üyedir. Kısacası mama yiyenimizden pepe yiyenimize hepimiz DATÜB’ üye imişiz. 

 Asil Üyelik bu tüzüğe esasen ’ Dünya Ahıskalı Türkler Birliği’nin asil üyeleri; Statünün 7. Maddesinin 1. Bendinde belirtilen üyelerden reşit olanların gerçek ve Ahıskalı Türklerin bulundukları ülkelerde Ahıskalı Türkler ve onların nesilleri tarafından açılmış ve faaliyet gösteren tüzel kişidir’’. Tüzüğün 7. Maddesinin 1. Bendinde yazının en başında belirtmiştim.

Onursal Üyelik ise tüzükte ‘’Birliğin öngördüğü amaçların gerçekleşmesine katkıda bulunabilecek devlet adaları, edebiyat ve sana dünyasında temsilciler, onursal üye olarak kabul edilir’’ diye tarif edilmekte. Ha bu arada Onursal Üyelerin oy kullanma hakkı yoktur. 

Üyelik türlerini özet geçtiğimize göre gelelim üyelerin seçtikleri şu delege meselesine. Arkadaşlar DATÜB tüzüğünde Daimî, Seçilmiş ve Atanmış diye üç tür delegeden bahsedilmiştir. Bunlar tüzüğün 13. Maddesinin 4-cü, 5-ci ve 6-cı bentlerinde tarif edilmiştir.

Daimi Delege ‘’DATÜB kurucusu olan 10 (on) kişidir’’. Seçilmiş delege ‘’Ahıskalı Türklerin yaşadıkları ülkelere, kural olarak her 10.000(on bin) Ahıskalı Türkü’nü temsil amacıyla birliğin ülke temsilciliklerinin seçim kuralları tarafından seçilmiş (kişidir) delegedir’’. Atanmış Delege ise ‘’ DATÜB Başkanının ataması ile doğrudan belirlenen delegedir’’.

Özetle DATÜB üyeleri ve burada seçme hakkı olan üyelerin seçtikleri delege türlerinden bahsettik. Yani yukarıda anlattığımdan kısaca şunu anlamanız gerek ki, 15 Kasım 1944 sürgününe maruz kalanlar ve onların tüm nesilleri DATÜB’e üyedir. Ama bu üyelerin DATÜB’de hukuku bir şekilde temsil ediliyorlar mı? İşte onu anlatacağım.

Sevgili hemşerilerim DATÜB tüzüğünün Genel Kurulda Oy Kullanma Hakkı başlığı altındaki maddelere bir bakalım. İsterseniz maddelere geçmeden Genel Kurul ne onu kısaca özetliyeyim. Genel Kurul DATÜB’e oy kullanabilen üyelerin seçtiği 55 Seçilmiş Delege, DATÜB Başkanı tarafından atanan 5 Atanmış Delege ve DATÜB kurucu üyelerinden oluşan 10 Daimî Delegeden oluşan meclistir. Yani örnek olarak Türkiye Büyük Millet Meclisini düşünebilirsiniz.  Burada 55 Seçilmiş, 5 Atanmış ve 10 Daimi delege olmakla toplam 70 delege birlikte Genel Kurulu yani DATÜB Meclisini oluşturmakta. Genel Kurulu oluşturan delegeler oy verme usulü ile DATÜB Başkanını seçer. Seçilen DATÜB Başkanı da bu delegelerden yönetim kurulunu oluşturur.

Atanmış Delegeyi anladık ki, DATÜB Başkanı atıyor. Daimi Delegeyi de anladık ki, DATÜB’ün 10 (on) kurucusu üyesinde oluşuyor. Peki bu geriye kalan 55 Seçilmiş Delege nasıl belirleniyor? İşte tüm mesele de burada. O yüzden yazımın bundan sonraki kısmını çok dikkatlice okumanızı istiyorum.  DATÜB tüzüğünün 17. Maddesinin 2. Bendinde diyor ki; ‘’ Birliğin Genel Kuruluna Ülkelerdeki Ahıskalı Türklerin nüfus orantısına bağlı olarak Temsilciliklerin/şubelerin yetkili organları tarafından her 10.000 (on bin) üye için 1 (bir) üye (delege) olmak üzere seçilecek delegeler Genel Kuruluna katılma hakkına sahiptir’’. Buradan anlaşıldığı üzere özetle diyor ki DATÜB’ün o ülkedeki Temsilciliklerine üye her 10.000 (on bin) kişiye bir delege düşüyor. Buradan büyük bir sorun ortaya çıkıyor. Örneğin Kazakistan’a nüfus oranına göre 20 delege verilmiş ama DATÜB’ün Kazakistan’daki varsa Temsilciliğine kayıtlı 200.000 (iki yüz bin) üye var mı? Hatta 55 Seçilmiş Delegeyi seçmek için DATÜB’ün tüm ülkelerdeki Temsilciliklerine toplamda 550.000 (beş yüz elli bin) üye olması gerekir. Peki, 550. 000 (beş yüz elli bin) üye var mıdır? Ha diyebilirsiniz ki, zaten hepimiz DATÜB’e Doğal Üyeyiz ya. Sevgili hemşerilerim asıl mesele de işte burada ya. STK’lar sade ve sadece ona resmi olarak üye başvurusunda bulunan insanları üye diye kabul eder ve bu da üye defterine eklenir ki, bu üye de delege seçme hakkına sahip olur. Yani bizler DATÜB tüzüğünde Doğal Üye olarak gösterilsek de resmi olarak DATÜB’e kayıtlı üye olmadığımız için ne seçme ne de seçilme hakkına sahip değiliz. Bu Türkiye Cumhuriyeti Dernekler Masası Kanunlarında açık bir şekilde yazar. Eğer bizler DATÜB’e resmi üye değil isek ve resmi üye olmadığımız için de ne seçme ne seçilme hakkımız yoksa bu 55 Seçilmiş Delegeyi kim belirliyor? Burası da tam muamma. Zira bu konuda tüzükte herhangi bir şey belirtilmemekte.

NOT: Yazı bölümler halinde devam edecektir.