LÜTFEN KAYNAK GÖSTEREREK ALINTI YAPINIZ....,

Hazırlayan: Harun Bozkurt

AHISKA ARAŞTIRMALARI,

Yazar: Yunus ZEYREK

Büyük boy kitap, Ahıska ve Ahıska Türkleri ile ilgili bilgiler veren detaylı bir makale ile başlamaktadır.

Müteakiben Ahıska Meşhurları başlığı altında Ahıskalı devlet adamları, âlimler ve halk şâirleri ile ilgili bilgiler ve eserlerinden örnekler verilmektedir.

Ahıska meselesi ile birçok yazının yer aldığı kitapta, Kafkasya, Sarıgelin Türküsü, Artvin, Şavşat, Prof. Kırzıoğlu, Şamil Kurbanov,

Ömer Faik Numanzade ile ilgili yazılar, röportajlar yer almaktadır. Birçok belge ve fotoğrafla desteklenen eser, Bizim Ahıska dergisi adresinden temin edilebilir.
Ankara2006:Büyükboy,356s

AHISKA BÖLGESİ ve AHISKA TÜRKLERİ

Yazar: Yunus ZEYREK

1995 yılında Almanya'da basılan kitabın açtığı yolda, yapılan geniş çaplı çalışmaların sonucu hazırlanmış bir kitaptır.

Birçok belge, harita, fotoğraf kullanılmıştır. Kitabın sonunda dizin ve kaynaklar bölümü vardır.

Ahıska Bölgesinin tarihî, coğrafî, sosyal ve siyasî konularını belgeler ışığında ele alan kitap, konuyla ilgili en ciddî kaynak olma özelliğine sahiptir.

Büyük boy 292 sayfadan meydana gelen kitap, 2001 yılında tarafımızdan bastırılmış, basında ve kamuoyunda ilgiyle karşılanmıştır.

Mevcudu kalmamıştır.

3--DÜNDEN BUGÜNE AHISKA TÜRKLÜĞÜ

Yazar: Yunus ZEYREK

Ahıska Türkleri, Stalin zamanında, yurdundan sürülmüş mazlum bir topluluktur. Münih'te bulunduğum sıralarda (1989),

Özbekistan'da meydana gelen Fergana olaylarının basına yansımasıyla birlikte, onlar hakkındaki meçhulleri aydınlatmak üzere hazırlamıştım.

180 sayfalık bu kitap, Ahıska Türkleri konusunda basılan ilk kitap. Türk Federasyon tarafından 1995 yılında Frankfurt'ta basıldı.

Mevcudu kalmamıştır.

4-- AHISKA TÜRK FOLKLORU ,

ASIF HACILI, AYDIN POLATOĞLU, ATATÜRK KÜLTÜR MERKEZİ YAYINLARI

içindekıler:

- Önsöz

- Atalar sözleri
- Dualar
- Revayet ve nağıllar
- Uşak folkloru
- Maniler
- Letifeler
- Türküler
- Aşıq yaradıcılığı
- Klassik ve müasir el şairleri
- Toplayıcılar hakkında malumat
- Ek Orjinal Dili: Türkçe,,, Ebatları: 14 x 19,,, Basım Yeri, Tarihi : Ankara, 2001

5- GURBETTEN İNİLTİLER (Ahıska Türklerine ait Roman)

Yazar:MİRCEVAT AHISKALI

Yazarın kendi ağzıyla kitabı tanımlaması: Bu eserde Ahıskalıların çilesini, faciasını kısmen de olsa ele almaya çalıştım.

Tabi ki bütün bu işlenen zulüm, kahır, kan, feryat, figanları ayrıntılarıyla anlatmak değil bir, binlerce kitap olsa dahi anlatmaya yetmez.

Gönül isterdi ki aşktan, sevgiden, dostluktan, kardeşlikten, dünyanın güzelliklerinden, geçmişin güzel hatıralarından, geleceğin tatlı hayallerinden bahsetmek;

fakat kanamakta olan yaramızın devam ettiği bir zamanda bu güzellikleri düşünebilmemiz biraz gerçeklerle yüzleşmemek olurdu.

Sizleri sabırsızlandırmadan bu acı romanla baş başa bırakıp, devamı olan ikinci ve üçüncü cildinde de görüşmek ümidiyle…

6--Sürgünde 50. Yıl Ahıska Türkleri

Yazar: Dr. B. Zakir AVŞAR ve Zafer S. TUNÇAL

Dünya Türkleri Konseyi Parlamento Destek Grubu tarafından hazırlanmıştır.

Eserde genel olarak Ahıska Türklerinin kimliklerine, tarihi gelişimine,

Türkiye'ye göçleri hususuna, ağıtlarımıza ve çeşitli basında yer alan manşet ve fotoğraflara yer verilmiştir.

7--Ahıska / 21. Yüzyılda İnsanlık Dramı.

Yazar: Rasim Bayraktar 1999

Kapak resminde tren yolculuğunu anımsatan eserde genel olarak Ahıska'nın coğrafi mevki ve tarihi geçmişi,

1944 sürgünü yaşamış ihtiyarlarımızın anıları gibi konular bulunmaktadır.

Ahıska- Çıldır Beylerbeyliği Rasim Bayraktar BİRLEŞİK YAYINCILIK

Osmanlı İmparatorluğunun her eyaletinin belirli, bağımsız bir tarihi vardır.

Atabekler ülkesi olan Ahıska ve Çıldır bölgesinin geçmişi, bu eyaletlerin birçoğundan daha öncelere uzanır

Nitekim Ahıska-Çıldır bölgesi, çok sayıdaki tarih kitabının belli bölümlerine konu olmuştur.

Özellikle deOsmanlı İmparatorluğu döneminde yazılmış tarih betiklerinin bir kısmını oluşturur. Ahıska-Çıldır tarihinin son üç yüz yıl içindeki

devrinin, siyasi, diplomatik ve askeri yönlerden en mühim kısmını Rusya ile olan münasebetleri teşkil etmektedir.

Bu kitap daha çok bu son dönemin serencamını anlatmaktadır.

8--Ankara Çalışmaları 14/ Dünden Bugüne Ahıska Türkleri Sorunu

Mahmut Niyazi Sezgin/ Kamil Ağacan
ASAM

9--Rus-Türk Mücadelesinde Ahıska Türkleri Berikan Yayınevi

Dr. Seyfeddin BUNTÜRK

rus-turk-mucadelesinde-ahiska-turkleri-seyfeddin-bunturk Rus - Türk Mücadelesinde Ahıska Türkleri" kitabına Önsöz yazan Prof. Dr. Mehmet ŞAHİNGÖZ şunları söyledi:

"Rus - Türk Mücadelesinde Ahıska Türkleri" konusundaki bu çalışma günümüze kadar

Ahıska Bölgesindeki Türklüğün mücadelesinden bahsetmektedir. Ahıska bölgesi, Türklüğün en eski yurtlarından biri olan

Kafkasya coğrafyasındaki stratejik önemi nedeniyle, büyük devletlerin mücadele alanı olmuş, bu bölgede yaşayan Ahıska Türkleri de

kimliklerini ve bağımsızlığını korumak için mücadele etmek zorunda kalmışlardır. Osmanlı Devletinin zayıflamasından faydalanan

Çarlık Rusyası bu bölgeyi ele geçirdikten sonra bölgedeki Türk varlığını etkisizleştirmek için özel politikalar uygulamıştır.

Artan baskılar Anadoluya göçleri hızlandırmış, geride kalan Türkler de Sovyet yönetimi tarafından İkinci Dünya Savaşı

sırasında toplu şekilde Asyanın içlerine sürgün edilmiştir

10--Ardanuç- Ahıska Manileri ve Türküleri Ülkü Önal ÜRÜN YAYINLARI/ANKARA

Ülkü Önal ismine ilk defa Kayseri'de yayınlanan Erciyes dergisinde rastladım.

Artvin halk şairleri, manileri, atasözleri ve düğün gelenekleri üzerine derlemelerini yayımlıyordu.

Apaydınlık bir hanım folklorcu. Biröğretmen babanın kızı olan Ülkü Önal,

halk kültürünün canlı olarak yaşandığı bir ortamda büyümüş.

Kalbi halk kültürü için çarpıyor. Kütüphaneci olmakla beraber halk edebiyatı ve folklor ürünlerini derlemeye gönül vermiş ve

o uğurda maddi ve manevi varlığını ortaya koymuş.

11--Türkiye'nin Kafkasya Politikasında Ahıska ve Sürgün Halk Ahıskalılar Tekin Taşdemir IQ KÜLTÜR SANAT YAYINCILIK

Türkiye’nin Kafkasya, İdil-Ural ve Türkistan’a açılan kapısı olan Ahıska’da yaşanan gelişmeler,

Kafkasya’daki yakın geleceğini tehdit etmektedir. Kaldı ki bu bölge, 1944 yılında, yurtlarından Türk oldukları için sürülen

ve geri dönüşleri de gündemde olan Ahıska Türklerinin vatanıdır. Anadolu’nun Kuzeydoğusundaki doğal uzantısının en uç bölgesi olan Ahıska

, bilinen en eski tarihlerden beri Türklerin yaşadığı bir coğrafyaolmuştur. 1578’de Osmanlı hakimiyetine girdikten sonra 250 yıl

huzurlu bir dönem geçiren Kıpçak Türklerinin hatırası Ahıska Türkleri, günümüzde Artvin, Ardahan, Oltu ve Tortum gibi yörelerde

yaşayan halkımız ile aynıkültürü yaşamakta ve aynı ağızla Türkçe konuşmaktadır.

Yayın Yılı: 2005, -İthal Kağıt-224 sayfa-13,5x21 cm-Karton Kapak-ISBN:9752550223
Dili: TÜRKÇE

12-- Yukarı Kür ve Çoruk Boylarında Kıpçaklar. İlk-Kıpçaklar (M.Ö. VIII.-M.S. VI. yy.) ve Son-Kıpçaklar (1118,1195) ile Ortodoks-Kıpçak Atabekler Hükûmeti (1267-1578) (Ahıska/Çıldır Eyâleti Tarihi'nden)

M. Fahrettin Kırzıoğlu Türk Tarih Kurumu Yayınları;
Ankara, 1992, 15.5 x 23.5 cm., XXIII+278+4 harita sayfa, Türkçe, Karton kapak.
ISBN No: 9751604591

HAZAR DENİZİ İLE KARADENİZ ARASINDA İLK-KIPÇAKLAR (M.Ö. VIII.-M.S. VI.yy)
A- MİLLİ DESTANLAR'DA KIPÇAKLAR
B- KARTEL (Gürcistan) TARİHİ'NDE KIPÇAKLAR, TÜRLKER
C- KAFKASLARA AİT KAYNAKLARDA VE COĞRAFYADA KIPÇAKLAR
KÜR VE ÇORUK BOYLARI'NDA SELÇUKLU FETİHLERİ (1064-1080) VE SON KIPÇAKLAR'IN BATI'YA GÖÇLERİ
A- SELÇUKLULAR'IN YUKARI-KÜR VE ÇORUK BOYLARINI FETHİ
B- DOĞU'DAN SON-KIPÇAKLAR'IN KARADENİZ KUZEYİ'NE GELİŞİ
SON-KIPÇALAR'IN KÜR VE ÇORUK BOYLARI'NA GELİŞLERİ
A-'ESKİ-KIPÇAKLAR'IN GELİŞİ VE ORTODOKSLUKLA GÜRCİSTANI CANLANDIRMASI,

YUKARI-KÜR VE ÇORUK BOYLARI'NA GELİŞİ (1195) VE KRALİÇE TAMAR ÇAĞI'NI YÜKSELTMELERİ
C- 'ESKİ -KIPÇAKLA'IN ORTODOKS-ÂTABEKLER HÜKÜMETİ'
Ç-ATABEK-YURDU/SA-ATABAGO'DAKİ KIPÇAKLAR'IN TÜRKÇE YER VE KİŞİ ADLARI'NIN KARTEL VE TÜRK KAYNAKLARINDA GEÇENLER

13---Garibem bu Vatanda Azerbaycan 1992 Asif Hacılı

Ahıska Türklerinin tarihi, milli, etnografik ve

folklor degerlerini ele almıstır.

Kitap baslıca altı bölümden meydana gelmektedir. Bunlar, tarihin yaddası, cografi

yurt, maddi medeniyet, toplum hayatı, maneviyat ve halk sanatıdır.

Kiril alfabesiyle basılan eserin titiz bir çalısma ve canlı kaynaklardan istifadeyle

meydana getirildigi anlasılmaktadır. Ele aldıgı konular da, bu sahalarda arastırma

yapacak onların yolunu açacak degerdedir.

14---Turki Iz Meshetii: Dolgiy Put K Reabilitatsii (1944, Moskova)

Tarih doktoru Nikolay F. Bugay’ın Rusça yazdıgı bu eseri(Meskhetyadaki Türkler:

Uzun Süren Serüveni), eski SSCB Cumhuriyetlerinden Gürcistan’ın Meskhetya bölgesinde

yasayıp 1944 yılı 14 Kasımında sürgün edilen Türk halkının trajik tarihinden bahsetmektedir.

Bu olayların gerçeklestirilmesinde imzası bulunan zamanın SSCB yöneticilerin yapmıs oldukları gizli görüsmeler

ve Komünist Partisi Merkezi Komitesi tarafından alınan kararların da yer aldıgı eser çok önemli belgeleri ortaya koymaktadır

15--Ahıska Türkleri (1995, Ankara) Kıyas Aslan Ankara’da 1995

Doç.Dr. Orhan Uravelli’nin de büyük emeginin geçtigi bu kitap, Ahıska Türkleri hakkında genel bilgiler verdikten sonra

Fergana olaylarına temas etmektedir. Ayrıca tahmini nüfus rakamları ile Ahıska Türklerinin kurdukları dernekler hakkında bilgilere yer veriliyor.

Ekler bölümünde, sürgün belgelerinin verilmesinin yanısıra Ahıska Türklerinin

dernekleri tarafından yayınlanan bildiriler yer alıyor.

16-- Ahıska Tarihi ve Bazı Hatıralar (1997, Istanbul) Yazar Ahıskalı Murtaza Izzetoglu

Yazar bu eserinde kısaca Ahıska tarihine deginmis,

ilginç olan yönüyse daha çok kendi hayatını gözler önüne sermis. Kitabın adındaki

Ahıska Tarihi ve Bazı Hatıralar” tümcesindeki “bazı hatıralar” dedigi tamamıyla kendi

hatıralarıdır.

17--Ahıska Türklerinin Tarihine Bir Bakıs (1999, Bakü) Osman Enveroglu’nun yazdıgı ve Tahircan Kukulov’un

kiril alfabesiyle yazdıgı Ahıska’da yasamıs masum Türk halkının hazin ve ihtisamlı tarihini anahtarıyla öz olarak ele almaktadır.

Gürcistan’ın Meskhetya-Cavakhetya cografi bölgelerindeki Ahıska, Adgün, Aspinza, Ahılkelek ve Bogdanovka vilayetlerinden sürgün edilen

Türk toplumunun en derin tarihi temellerini olabildigince ileri götürebilmistir. …………

18--Mehebbet Dastanı (2000, Bakü) Nuraddin Sasiyev Hasan oglu

Kiril alfabesiyle ama Ahıska agzıyla yazılan kitabın yazarı önsözünde dedigi, bu eserde istirak eden kahramanların hayatları

nasıl ki var öyle yazılmıs olsa da, bazılarının adlarını degismeye mecbur oldum. Cennetin hayatını evvelinde sonuna dek kendi yasadıgı hayatı,

kaderi aynı nasıl ki var o çesit kaleme almısım ifadesinden anlasılıyor ki, kitap Ahıska’da bas veren gerçek bir olay,destan haline dönüstürülmüstür.

19--Söndürülmüs Ocaklar (2001, Bakü) Azerbaycan’ın baskenti Bakü’de BSU yayın evi tarafından yayınlanan kitabın yazarı Nuraddin Sasiyev Hasan oglu

bu kitabının içerigini, Ahıska Türkleri üzerine ve bir takım konulara deginerek yazdıgı siirleriyle süslemis. Kitabın ilk sayfalarında,

Ahıska Türklerinin faciasını anımsatan “Söndürülmüs Ocahlar” adlı destan yer almakta. Iki bölümden olusan destan, 1991 yılında, acı duyguların yarattıgı ilham sonucu yazılmıs olsa gerek

. Özbekistan’daki Fergana olaylarıyla Ahıska Türkleri hususunda alınan kararlar yer almakta. Orta Asya Devlet Politehnika Enstitüsü Insaat Fakültesi Mimarlık bölümünü bitiren Nureddin Sasiyev,

kitabının tamamını Ahıska Türkleri agzıyla yazmıs ve kitabın

son sayfasındaysa Kiril-Latin alfabesine yer vermis. Kitapta çok az kaynak kullanılmıstır.

20---Ata Yurdum Ahıska (2001, Bakü) Allahverdi PIRIYEV-Sevil PIRIYEVA

kitap, Latin yazısıyla ve Azeri Türkçesiyle yazılmıstır. Ahıska ve Ahıskalılar hakkında tarihi bilgilerle baslayan kitap, birçok portreden meydana gelmektedir.

Bunların bir kısmı, Ahıska’-da dünyaya gelip 1944 sürgününü yasayan kisiler, bir kısmı da sürgün yerinde dünyaya gelip bin bir zorlukla hayat mücadelesi verenlerdir.

Bu kisilerin fotografları ve kısa biyografileriyle birlikte sürgün hatıraları verilmektedir. Sayfalara serpistirilen bazı manzumeler, bu halkın çektigi ıstırapları yansıtmaktadır.

Kitabın son bölümünde sifahiolarak derlenmis asık siirleriyle folklor derlemeleri yer almaktadır. Kitapta bilimsel bir metot kullanılmamıstır.

Yazarların yakın çevre kültürüyle yola çıkarak hazırlamıs oldukları anlasılmaktadır.

21---Gürbetde Kalan Veten (2003, Agah) Zeynul Yektayi’nin. Siir kitabı 2003

Zeynul Yektayi, basından geçen olayları,zorlukları ve sürgün yıllarını yazdıgı siirlerine yansıtarak okuyuculara aktarmıs.

Biroglunu da Azerbaycan’daki Karabag olaylarında sehit veren Yektayi, gurbetteki garipligini, vatan hasretligini siirlerle söylemis:

22--Ahıska Türklerinin dramı Ali paşa veyseloğlu. Ocak yayınları. Ankara 1999

Vatan ve gurbet Ali paşa veyseloğlu.