29 Mayıs 2025 tarihinde Polonya’nın Krakow şehrinde, tanınmış Türk Şarkiyatçı Sadık Bey Ağabeyzade’nin doğumunun 160.yıldönümüne ithaf edilen uluslararası bilimsel etkinlik ve sergi açılışı düzenlendi.
Uluslararası etkinliğe Polonya, Azerbaycan, Türkiye ve diğer ülkelerden diplomatik misyon temsilcileri, Türkolog ve Şarkiyatçı bilim insanları katılım sağladı.
Akademi Başkanı Prof. Dr. Şahin Mustafayev konuşmasında, Sadık Bey Ağabeyzade’yi XIX. yüzyılın sonu ile XX. yüzyılın başında yaşamış Azerbaycanlı Türk aydınlar kuşağının parlak bir temsilcisi olarak tanıttı. Bu kuşağın toplumun modernleşmesinde, şarkiyat ilminin gelişmesinde ve aydınlanma hareketinde önemli rol oynadığını vurgulayan Mustafayev, Sadık Bey’in bilimsel ve kültürel mirasının, Türk ve Avrupa bilim dünyaları arasındaki etkileşim bağlamında büyük önem taşıdığını belirtti.
Ayrıca, Türk Akademisi’nin seçkin şahsiyetlerin mirasını araştırmaya ve tanıtmaya büyük önem verdiğini, onların eserlerinin yeniden yayımlanması, Türk ve dünya bilimine katkılarının akademik düzeyde değerlendirilmesi yönündeki projeleri hayata geçirdiğini ifade etti.
Türk Akademisi Başkanı Şahin Mustafayev, bilimsel ve kültürel iş birliğinin güçlendirilmesi nişanesi olarak, Sadık Bey Ağabeyzade’nin yeniden yayımlanan “Türkmen Ağzı Ders Kitabı ve Hazarötesi Türkmenlerinin Atasözleri ile Deyimler Derlemesi” adlı eserini, Jagiellon Üniversitesi Şarkiyat Enstitüsü Kütüphanesi’ne hediye etti. Eser ilk kez 1904 yılında Aşkabat’ta yayımlanmış olup, yazarın doğumunun 160. yılı vesilesiyle Türk Akademisi tarafından yeniden basılmıştır. Bu kitap, Türkmen dilinin gramerine dair yapılmış ilk sistematik çalışma olması bakımından büyük önem taşımakta ve Türk dil bilimi geleneğinin en değerli kaynaklarından biri olarak kabul edilmektedir. Bunun yanı sıra, aynı kütüphaneye Türk Akademisi tarafından hazırlanan başka yayınlar da takdim edildi.
Sadık Bey Ağabeyzade’nin şarkiyatın gelişimine sağladığı katkılar, Azerbaycan’ın kültürel ve bilimsel hayatındaki rolü ile göç sürecindeki hayatı gibi konular, seminer konuşmalarında da geniş şekilde ele alındı.
Sadık Bey Ağabeyzade, Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti’nin Tümgeneral rütbesine sahip İçişleri bakan yardımcısıydı. Hayatının önemli bir kısmını Polonya’da geçirmiş, burada üniversitede doğu dilleri üzerine dersler vermiştir. Pek çok tanınmış Polonyalı Türkolog onun öğrencisi olmuştur. Ağabeyzade, 1944 yılında Lviv’de vefat etmiştir.
Etkinlik, “Sadık Bey (1865–1944). İki Halkın Hizmetinde” başlıklı sergi ile sona erdi. Sergi, tanınmış şarkiyatçının hayatını ve bilimsel mirasını ayrıntılı bir şekilde gözler önüne seren zengin arşiv belgeleri ve dokümanlarıyla dikkat çekti.
