Sürgünün 76. yıldönümünde Uravelli Fahri oğlu Zeynul Yektay'ın (1934 -2018) şiirini paylaşıyorum.
Qırx Dördünci Tarıxta
1
Beygafildәn әhl-i İslam qarışdi,
Unudulmaz qırx dördünci tarıxta,
Od düşti, vәtәnimә alişdi
Unudulmaz qırx dördünci tarıxta,
2
Qızıl әsgәr gәldi bizim ellәrә,
Gördüm top quruldi onda yığnağa,
Yol kәsildi kövdәn kövә qaçmağa
Unudulmaz qırx dördünci tarıxta.
3
Ortaluxda qoyun quzi, tolaşdi,
Aldi biçax, kafir ona yanaşdi,
Görә görә gözlәrimiz alışdi,
Bәxti qara qırx dördünci tarıxta
4
Yanan yox mi bizim elin halına,
Hәm sahapsız çöldә qalan malına?
Әsir düşdux nәmrut şahlar әlinә
Unudulmaz qırx dördünci tarıxta.
5
Hazır qaldi tağda biçilmiş otlar,
Yemәdi kişnәdi acından atlar,
‘Tez tez olun!’ bağıriyer saldatlar,
Unudulmaz qırx dördünci tarıxta
6
Gürülti sәsindәn titrәdi yaprax,
Sallandi yatmadi o gecә toprax,
Tökdilәr әvlәrdәn dişәri çiplax,
Unudulmaz qırx dördünci tarıxta
7
Dişәri attilәr, kitlәnmişti qapilәr,
Saldatinәn çәvrüli әvlәr, yapilәr,
Ağladi qıblaya turdi camilәr
Unudulmaz qırx dördünci tarıxta
8
Bir dәrdim var isә, o gün bin oldi,
Ömür gün bitmiyan bir sürgün oldi,
Yıxıldi dirәgim, ocağım söndi,
Bәxti qara qırx dördünci tarıxta
9
Dört yani, әdrәfi kafirlәr tutdi,
Gecә әmәdәni qapıyi dögdi,
Yeddi әvi bir maşinә yüklәdi
Bәxti qara qırx dördünci tarıxta
10
Topladilәr Kılde’nin düzünә,
Orda bindux vagonların özünә,
Ataş aldi vәtәn, düştux közünә
Unudulmaz qırx dördünci tarıxta
11
On beş әvi bir vagona toldurdi,
Gül tәnimi o yollarda soldurdi,
Cәllat oldi, bu canımi yandurdi
Bәxti qara qırx dördünci tarıxta.
12
Bastilәr vagona, gözlәr qaraldi,
Günәş görünmiyer, rәnklәr saraldi,
Ayaz qarda yol uzandi, tolandi
Unudulmaz qırx dördünci tarıxta
13
Bitinәn pira geçti hücuma,
Qaşındi bәdәnim, yetdi canıma,
Sauxdan tondum titrәdim, ana,
Unudulmaz qırx dördünci tarıxta
14
Diriykәn kәfәnә sardilәr bizi,
Yüz cürә ölkәyә sürdilәr bizi,
Cansız cәsәt kimi dürttilәr bizi
Bәxti qara qırx dördünci tarıxta
15
Yüz tutub Xuda’ya eylәdim nida,
‘Ayırıp vәtәndәn düşürmә cüda’,
Vәtәn bizә, biz vәtәnә әlveda,
Unudulmaz qırx dördünci tarıxda.
16
Volga’dan geçip, Ural’dan aştux,
Türli gövhәr görüp, hüsnünә şaştux,
Özbәk, Qırğız, Qazağa biz qoşuldux,
Unudulmaz qırx dördünci tarıxta.
17
Qışlaxda bizi soxdilәr hamama,
Ataş oldi, hәsrәt qaldux dumana,
Bir yanda yorğan döşәk verana
Unudulmaz qırx dördünci tarıxta,
18
Arada bir hazır yemax verdilәr,
Cana baxıp әv başına böldilәr,
Kah toydilәr, kah acından öldilәr
Unudulmaz qırx dördünci tarıxta.
19
Biz düşәn әvlәrә sәptilәr dәrman,
Bir yanda komendant söylәdi fәrman:
‘Qaçmayın tutarux, olursuz pişman’
Unudulmaz qırx dördünci tarıxta.
20
Cümlәmizi bir dәftәrә yazdilәr,
İzlәdilәr, peşimizdәn gәzdilәr,
Bazi qorxuttilәr, bazi sögdilәr
Bәxti qara qırx dördünci tarıxta.
21
Ayda bir qol çәkәrdux dәftәrә,
Qoymazdilәr çıxax kövdәn bir yerә,
Ne hörmәt var, nә dә sahap ölәnә
Unudulmaz qırx dördünci tarıxta,
22
Zeynul da der: qırğın düşti millәtә,
Fәryadından tayanamaz zillәtә,
Ataş düşti neçә neçә külfәtә
Unudulmaz qırx dördünci tarıxta.
23
Aşuxlar hәp bu destanı söylәsin,
Oxutsun, dinniyan әzbәr eylәsin,
Fәlәgin işi bu, qullar neylәsin,
Bәxti qara qırx dördünci tarıxta?
24
Ömür amanattur, vәtәn hәr daim,
Niyani getsәm dә, gafil Yektay’ım,
Dedim, qurbәt eldә cansız mevtayım,
Unudulmaz qırx dördünci tarıxta.
 
Orhan Uravelli nin Sayfasından alınmıştır.