2. Dünya Savaşı sırasında Gürcistan'ın Ahıska bölgesinden Orta Asya ülkelerinin yanı sıra Kazakistan'a sürgün edilen Ahıska Türkleri, burada kendi dillerini ve kültürlerini yaşatmaya çalışıyor.
Sovyetler Birliği tarafından 1920 ve 1944 yıllarında sürgün edilen, trenlerle Kazakistan'ın güneyinde Almatı, Şımkent ve Cambıl kentlerine gönderilen Ahıska Türkleri, yaşadıkları zorlukları gözyaşları içinde anlatıyor.
Sürgünde Şımkent kentine yerleşen 81 yaşındaki Ahıska Türkü Armiya Madinova, 'Kış mevsimiydi. 9 yaşındaydım. Babam, annem ve dört kardeşimle bizi trene bindirdiler. Trenle yolculuğumuz gece gündüz demeden tam bir ay sürdü, Kazakistan topraklarına geldik. Geldiğimde tifo oldum. Burada hiçbir yeri bilmiyor, yerel halkın dilini anlamıyorduk. Buna rağmen hastane bulup, beni oraya götürdüler.' dedi.
Madinova, sürgün yolunda çok sayıda Ahıska Türkünün tifoya yakalanarak hayatını kaybettiğini belirtti.
Kazakistan'a geldikten sonra erkek kardeşinin 14 yaşında savaşa gittiğini, bir yıl sonra öldüğü haberini aldıklarını anlatan Madinova, 'Kardeşimin ölümünden sonra annem ve babam da kederlerinden vefat etti. Cenazelerini Kazakistan'da toprağa verdik.' ifadesini kullandı.
Çeşitli zorluklar ve hastalıklara rağmen Madinova da diğer Ahıska Türkleri gibi Kazakistan topraklarında yeni hayat kurmuş, çiftçilik ve tarımcılıkla ilgileniyor.
Madinova, ebeveynlerinin ölümünden sonra iki kardeşiyle akrabalarının yanında yetiştiklerini, daha sonra evlenip dört çocuk sahibi olduğunu dile getirerek, 'Evlendiğimde akrabalarım çeyizin yerine inek verdi. Geçimimizi ineğin sütüyle sağladık. Eşimle 40 yıl birlikte yaşadık. Çiftçilik ve tarımla ilgilendik.' diye konuştu.
- 'Kültürel değerlerimizi ve dilimizi yaşatmaya çalışıyoruz'
Ahıska Türkleri ile zor günlerinde ekmeklerini, aşlarını paylaşan Kazak halkına minnettar olduklarını belirten Madinova, bu topraklarda kendi dillerini ve kültürlerini yaşatmaya çalıştıklarını söyledi.
Madinova, 'Gürcistan'dan buralara geleli 71 yıl oldu. Buna rağmen kendi dilimizi konuşuyoruz. Açık giyinmedik. Düğünleri kendi geleneklerimize uygun yapmaya çalışıyoruz. Aile değerlerini, kızlarımıza aktarmaya gayret gösteriyoruz.' dedi.
Kazakistan'ı çok sevdiğini, ancak vatan hasreti çektiğini vurgulayan Madinova, özlemini 'Çocukluğumun geçtiği Gürcistan'a gidip yaşadığımız yerleri görmek ve hasret gidermek isterdim.' sözleriyle dile getirdi.
Şımkent'ten ülkenin kuzeyine 7 yıl önce taşınan Madinova, oğlu ve torunlarıyla başkent Astana'dan 70 kilometre uzaklıkta Jangızkudık köyünde yaşıyor.
Madinova'nın oğlu Alim Madinov da eşi Narmine Atayeva ile iki çocuk, üç torun yetiştiriyor.
Alim Madinov, Kazakistan'da doğup büyüdüğü için Ahıska'ya gitmeyi düşünmediğini, burada yaşamaktan çok memnun olduğunu söyledi.
Astana'da iş bulan çocuklarını yalnız bırakmamak için kuzeye taşındığını aktaran Alim Madinov, Jalnızkudık'ta tarım ve çiftçilikle ailesinin geçimini sağladığını belirtti.
- 'Ahıskalıların kültürel değerlerini annemden öğrendim'
Narmina Atayevada Ahıskalı ailelerde kız çocuklara sabırlı ve merhametli olmanın öğretildiğini, bu nedenle boşanma oranının çok düşük olduğunu söyledi.
Ahıska Türklerinin, kızlarına iyi bir anne ve gelin olmayı öğrettiğine işaret eden Atayeva, 'Kızlara çocukluğundan itibaren yemek yapmak, dikiş dikmek, kocasına, kaynanasına saygı göstermek, yaşlılara bakmak gibi değerler öğretilir. Ben de bunları kendi gelinime öğretiyorum.' diye konuştu.
Atayeva, beş Ahıska ailenin bulunduğu Jangızkudık köyünde Belarus, Rus, Kazak, Kırgız, Kürt ailelerin dostluk ve beraberlik içinde yaşadığını vurgulayarak, komşularıyla Kazakça ve Rusça konuştuğunu ifade ederek, 'Kendi dilimizi unutmadık. Evde Türkçe konuşuyoruz. Düğünlerimizi de geleneklerimize uygun yapıyoruz.' dedi.
ajans ahıska
Narmina Atayeva, Ahıskalıların zengin bir yemek kültürüne sahip olduğuna işaret ederek, ailesine ve misafirlerine, başta köppece olmak üzere çeşitli et yemekleri yaptığını anlattı.
Kazakistan Ahıska Türkleri Derneği'nin verdiği bilgiye göre, Kazakistan'da yaklaşık 200 bin Ahıska Türkü yaşıyor. Ahıska Türklerinin büyük bölümü Almatı, Taraz, Güney Kazakistan bölgesinde ikamet ediyor. Kaynak : AA
