Cumhuriyet İlk Olarak Ardahan’da Kuruldu

 

 

 

Peki Kars-Ardahan-Batum Cumhuriyeti’ni daha önce duymuş muydunuz? Peki ilk Türk sivil anayasasının bu hükümete ait olduğundan haberdar mıydınız? Peki ya kadınlara seçme ve seçilme hakkını ilk olarak bu hükumetin verdiğinden?

Buyrun o zaman…
Güneybatı Kafkas Geçici Hükümeti ya da…
Guney-Bati-Kafkas-Cumhuriyeti
Cenub-ı Garbi Kafkas Hükümeti olarak bilinir..
Mondros Ateşkes Antlaşması sonunda ‘Elviye-i Selase’ dışarıda kalınca 5 Kasım 1918’de Kars İslam Şurası kurulur.
Adı da Kars-İslam-Şurası’dır..
Elviye-i Selase, Kars, Ardahan ve Batum illerinin ortak adıdır..

Tarihte kurulan ilk Türk Cumhuriyetini biliyor muydunuz? Kars Cumhuriyeti’ni daha önce duymuş muydunuz? Peki ilk Türk sivil anayasasının bu hükümete ait olduğundan haberdar mıydınız? Peki ya kadınlara seçme ve seçilme hakkını ilk olarak bu hükümetin verdiğinden?

Buyrun o zaman…

Güneybatı Kafkas Geçici Hükümeti ya da…

guney-bati-kafkas-cumhuriyeti

Cenub-ı Garbi Kafkas Hükümeti olarak bilinir

cenub-i-garbi-kafkas-hukumeti

Mondros Ateşkes Antlaşması sonunda ‘Elviye-i Selase’ dışarıda kalınca 5 Kasım 1918’de Kars İslam Şurası kurulur

kars-islam-surasi

Elviye-i Selase, Kars, Ardahan ve Batum illerinin ortak adıdır

kars-ardaha-batum

Iğdır’ı merkez seçen Aras Türk Cumhuriyeti ve… (3 Kasım 1918)

turk-aras-cumhuriyeti

Ahıska Hükümet-i Muvakkata’sı da kendi bölgelerini savunmak adına faaliyete geçmiştir (29 Ekim 1918)

ahiska

Bu kuruluşların amacı bölgelerini düşman işgaline açık hale getirmemekti

ingiliz-isgali

Kars İslam Şurası 15 Kasım’da Birinci Kars Kongresi düzenler, 8 kişilik geçici heyet belirlenir ve 30 Kasım’da İkinci Kars Kongresinin düzenlenmesine karar verilir

kars-islam-kongresi

30 Kasım geldiğinde Milli Şura Hükümeti kurulur

kars-kongresi-2

60 yöresel temsilcinin katılımıyla hükümetin başkanlığına Cihangirzade İbrahim Bey seçilir

cihangirzade-ibrahim-bey

Aras Türk Cumhuriyeti ve Ahıska Hükümet-i Muvakkata’sı da bu hükümete katılır

yasain-turkistan

Milli Şura Hükümeti’nin ilk askeri sınavı Batum’da gerçekleşecekti

ingiltere-batum-isgali

Gürcüler 7 Aralık’da Batum’a saldırır ancak Türk askerinin savunması onları geri püskürtür

gurcu-batum

24 Aralık 1918’de İngilizler Batum’u işgal eder ve Türk askeri geri çekilmek zorunda kalır

isgal-batum

17-18 Ocak 1919 tarihlerinde Kars’ta Doktor Esat Oktay Bey önderliğinde bir kongre daha düzenlenir

doktor-esat-bey

131 temsilcinin katıldığı kongrede Milli Şura Hükümeti’nin adı Cenub-ı Garbi Kafkas Hükümeti olarak değiştirilir

kars-cumhuriyeti2

Başkanlığına yine Cihangirzade İbrahim Bey seçilir

cihangirzade-ibram-bey

Hükümet, Kars, Ardahan, Batum, Ahıska, Ahılkelek’in batısı, Eçmiadzin ve güneybatısı, Erivan’ın güneyi, Nahçıvan, Kağızman ve Oltu bölgelerini kapsar.

batum-ardahan

Yeşil ve kırmızı zemin üzerinde bulunan ay-yıldızlı bayrak kabul edilir

kars-cumhuriyeti

Parlemento 12 üyeli Bakanlar Kurulu ve 131 milletvekilinden oluşmuştur

sivas-kongresi

Kabinede iki de Rum bakan vardı (Pablo Camus ve Stefani Vafiades)

iki-rum-bakan

18 maddelik Anayasa ilk sivil anayasa niteliğindeydi

ilk-sivil-anayasa

1921’deki anayasamızın temelini oluşturan yasada Türkiye kelimesi ilk kez kullanıldı ve Türkçe resmi dil olarak kabul edildi

ilk-turkce

Günümüz şartları değerlendirildiğinde öne çıkan en önemli madde ise, 18 yaşını tamamlamış kadın ve erkeklerin oy kullanma hakkına sahip olmasıydı

turk-kadinlar-gunu

Bölgede bulunan İngilizler hükümetin varlığına ilk zamanlarında pek fazla ses çıkarmasalar da…

ingilizler

İstenilen imtiyazlar yerine getirilmeyince 13 Nisan 1919’da Kars’ı işgal ederek son verirler

ingiliz-ingiliz

Bakanlar Kurulu’nun dolayısıyla hükümetin 12 üyesini önce Batum’a, daha sonra Malta’ya sürerler..

malta-surgunu

Kaynak: Kuzey anadolu Gazetesi