Dünya Ahıska Türkleri Birliği (DATÜB) 18 Kasım 2018 Tarihinde İstanbul’da Ahıska Türklerinin anavatanlarından sürgün edilişlerinin 74. yılı dolayısıyla anma programı düzenledi. Program öncesi "1944 Sürgünü ve Ahıskalılar" temalı resim sergisi yapıldı.
Saygı duruşu ve istiklal marşının söylenmesinin ardından açılış konuşmasını yapan DATÜB Gençlik Kolları Başkanı İsmihan Kassnaov, katılımlarından dolayı misafirlere teşekkür ederek, sözlerine şöyle devam etti: "Dünya Ahıska Türklerin Birliği olarak temel hedeflerimizden öncelikli olanı, 74 yıl önce yaşanan sürgünle elimizden alınan vatanımız ve haklarımızın iadesi için tüm gücümüzle çalışıyoruz. Bu bağlamda gerek Gürcistan hükümeti, gerekse de Avrupa Konseyi nezdinde girişimlerimiz devam etmektedir. Öncelikli hedefimiz Gürcistan hükümetinin çıkardığı kanun kapsamında vatana dönüş için başvuru yapan halkımızın hiçbir koşul ileri sürülmeden Ahıskaya yerleşebilmesidir." Bunun yanı sıra “Ahıska vatana dönüş projesi” kapsamında bireysel olarak Ahıska’ya göç etmek isteyenlere gerek maddi gerekse de hukuki destek sağlamaktayız. Ve çok şükür Ahıskadaki nüfusumuz gün geçtikçe artmaktadır."
Devamında söz alan eski TBMM İdari Amiri ve Çorum Milletvekili Salim Uslu, "Ahıskalıların 14-15 Kasım 1944 gecesi vatanlarından sürgün edilmesiyle başlayan insanlık dramının tüm dünyaya duyurulması gerektiğini, vatansızlığın, istiklal ve istikbale kastedilmesinin acısını en çok Ahıska Türkleribin yaşadığını ve hatta 15 Temmuz darbe girişimine de en çok Ahıskalılar karşı çıktığını" belirtti.
Devamında "Sıfırlanan Hayatlar: Ahıska Türklerinin Gerçek Hikayesi" adlı belgesel izlendi. Belgesel izlenmesi sırasında katılımcılar duygu dolu anlar yaşarken, bazı katılımcılar göz yaşlarına hakim olamadı.
Belgesle sonrasında kürsüye Tarihçi Prof. Dr. İlber Ortaylı çıktı. Ortaylı konuşmasında, Sovyetler Birliği Lideri Stalin döneminde yapılan katliamlar ve işlenen suçların sadece Ahıska Türklerine değil, tüm insanlığa karşı işlendiğini belirtti. Ortaylı ayrıca dünyanın dört bir yanına dağılmış olan Ahıska Türklerinden Türkiye'ye gelmek isteyenlere kolaylık sağlanması gerektiğine ve Türkiye'nin tüm Türk Dünyası muhacirlerinin ana vatanı olduğuna dikkat çekti.
Ortaylı sonrasında kürsüye çıkan Sosyolog Prof. Dr. Ayşegül Aydıngün, Ahıska Türklerinin 1944 sürgünün dışında 1989 yılında Özbekstan'da yaşanan ve Fergana Olayları diye bilinen süreçte bir kere daha sürgün edildiğini, yine 2004 yılında Rusya'nın Krasnodar bölgesinden binlerce Ahıskalının ABD'ye iltica etmek zorunda kaldığını belitti. Gerek SSCB döneminde gerekse SSCB sonrası dönemde Ahıska Türklerinin vatanları Ahıska'ya dönmek için mücadele ettiklerini ama bu mücadelenin, gerek uluslararası kamuoyunun duyarsızlığı gerekse de Gürcistan iktidarlarının Ahıska Türklerinin geri dönüşünü engellediğini belirtti.
Program Şair Mircevat Ahıskalı'nın "Köle De Yurduma Sat" adlı şiir dinletisiyle sona erdi.
